كنترل خشم در زندگي از جمله مهارت هايي است كه بايد آن را تمرين كنيم. خشم هيجاني است كه همه ما با آن مواجه مي‌شويم. اگرچه ميزان عصبانيت ما باتوجه‌به سبك شخصيتي و شرايطي كه در آن زندگي مي‌كنيم بسيار متفاوت از ديگران است، بااين‌حال هيچ‌كس نمي‌تواند ادعا كند كه تابه‌حال خشمگين نشده است. اما نكته مهم اين است كه خشم در زندگي مي‌تواند پيامدهاي منفي بسياري مثل ناراحت كردن ديگران و همين‌طور آسيب جسمي و روحي براي خودمان را به دنبال داشته باشد.

به همين خاطر بسيار مهم است كه براي كنترل خشم تان با دلايل بروز آن آشنا بشويد. و همين‌طور راهكارهايي براي مديريت آن پيدا كنيد. روان‌شناسان معتقدند ترك‌كردن محيط يا استفاده از تمرين‌هاي آرام‌سازي از جمله مهم‌ترين راهكارها براي كنترل خشم در زندگي هستند. اين نكته را نيز به خاطر داشته باشيد كه كمك‌گرفتن از يك مشاور مي‌تواند راه بسيار مناسبي براي مديريت و كنترل خشم شما باشد.

منبع: كنترل خشم در زندگي | راه هاي كنترل خشم چيست

اهميت كنترل خشم در زندگي

در زندگي هركدام از ما اتفاقاتي پيش مي‌آيد كه باعث خشم و عصبانيتمان مي‌شود. ممكن است احساس كنيد يك نفر با شما رفتار خوبي نداشته يا شايد از اينكه ديگران نسبت به قوانين و مسائل اجتماعي بي‌توجه هستند عصباني شده باشيد. به هر دليلي كه دچار عصبانيت شده‌ايد بايد اين را بدانيد كه خشم يك احساس طبيعي درون همه ما است.

اما نكته مهم اين است كه شما بايد بتوانيد خشم را هم مثل هر هيجان ديگري در زندگي تحت كنترل در بياوريد. اگرچه خشم طبيعي است اما ابراز بيش از حد آن مي‌تواند مشكلاتي را به دنبال داشته باشد.

پيامدهاي عدم كنترل خشم چيست؟

خشمگين شدن به خودي خود رخ نمي‌دهد. بلكه خشم ريشه در افكار و باورهايمان به رويدادها و افراد دارد. بنابراين شما در ارتباط به خود و محيط تان دچار احساس خشم مي‌شويد. عدم كنترل خشم پيامدهاي ناگواري مي‌تواند براي شما داشته باشد. و از طرفي سركوب و انكار آن نيز به خودتان آسيب مي‌زند. در ادامه پيامدهاي عدم كنترل خشم را بررسي كرده‌ايم.

 عدم كنترل خشم و آزاردادن خود و ديگران

حتماً خودتان هم متوجه شده‌ايد كه اولين و بدترين آسيب خشم ناراحت كردن ديگران و همين‌طور خود ما است. ديگران معمولاً قضاوت خوبي راجع به افراد پرخاشگر ندارند. و به همين خاطر ممكن است از شما فاصله بگيرند؛ يا بسياري از روابط خود را به دليل پرخاشگري از دست بدهيد.

اما مهم‌تر از اين موضوع اين است كه خشم به خود شما نيز آسيب مي‌زند. شما علاوه بر اينكه با رنجاندن ديگران خود را درگير تنهايي مي‌كنيد احتمالاً احساساتي مثل عذاب وجدان و ناراحتي از رفتار اشتباهتان را نيز تجربه خواهيد كرد. در حقيقت مي‌توان گفت شما با پرخاشگري شرايط روحي خود و ديگران را منفي مي‌كنيد.

 عدم كنترل خشم و ناتواني در تصميم‌گيري صحيح

كيفيت زندگي هركدام از ما به تصميم‌هايي كه مي‌گيريم بستگي دارد. حتماً اين را هم مي‌دانيد كه تصميم‌گيري درست بيش از هر چيز به آرامش و تمركز نياز دارد. اگر شما از آن دسته افرادي هستيد كه بر سر هر موضوع كوچكي درگير خشم مي‌شويد به احتمال زياد متوجه اين موضوع شده‌ايد كه خشمتان مانع تصميم‌گيري درست مي‌شود. در حقيقت هنگامي كه هيجان‌زده يا عصباني هستيم ممكن است تصميم‌هايي بگيريم و دست به كارهايي بزنيم كه بعداً باعث پشيماني ما بشود.

 عدم كنترل خشم و بيماري‌هاي جسمي و روحي

امروزه متخصصان به اين نتيجه رسيده‌اند كه خشم و عصبانيت تأثير بسياري در سلامت جسم و روان ما دارد. تحقيقات نشان مي‌دهد درگيري با بيماري‌هاي جسمي و به‌خصوص مشكلات قلبي در شخصيت‌هاي پرخاشگر بيش از ديگران رخ مي‌دهد. به‌علاوه پرخاشگري مشكلاتي مثل تنها شدن و انزواي اجتماعي را به دنبال مي‌آورد كه مي‌تواند باعث بروز بيماري‌هاي روحي به‌خصوص افسردگي شود.

دلايل بروز خشم چيست؟

ما نمي‌توانيم يك دليل مشخص براي احساس خشم در زندگي پيدا كنيم و معتقد باشيم كه اين موضوع باعث عصبانيت همه آدم‌هاي كره زمين است. به‌علاوه خشم موضوعي است كه از تمامي جنبه‌هاي فيزيولوژيك، اجتماعي و رواني ما تأثير مي‌پذيرد. به همين خاطر صحبت‌كردن از دلايل خشم كار بسيار سختي است. بااين‌حال بعضي از عواملي كه مي‌توانيم مطمئن باشيم روي احساس خشم ما تأثير دارند به شرح زير هستند.

 شرايط جسماني

وضعيت فيزيولوژيك شما تأثير بسياري روي تجربه عصباني شدن دارد. در مغز همه ما قسمت‌هايي وجود دارند كه مسئول ايجاد احساس عصبانيت هستند. درعين‌حال قسمت‌هاي ديگري نيز وجود دارند كه وظيفه كنترل و مديريت خشم را برعهده دارند. كاركرد نامناسب هر يك از اين بخش‌ها مي‌تواند باعث بروز عصبانيت در فرد باشد. به‌علاوه تحقيقات نشان داده است كه ميزان هورمون‌هاي بدن و به‌خصوص تستوسترون نيز مي‌تواند تأثير بسيار مهمي روي ميزان پرخاشگري داشته باشد.

  افكار و باورهاي فرد

چه چيزي باعث مي‌شود كه يك نفر از موضوعي ناراحت و عصباني شود و ديگري با همان مسئله به‌راحتي كنار بيايد؟ روان‌شناسان معتقدند مهم‌ترين عامل در اين زمينه افكار و باورهاي ما هستند. در حقيقت اين كه شما چه برداشتي از يك موقعيت مي‌كنيد تأثير بسياري روي احساس شما خواهد داشت. ما معمولاً وقتي يك موقعيت را ناعادلانه مي‌دانيم دچار خشم خواهيم شد.

 الگوها و نظام اجتماعي

پرخاشگر بودن يك نفر تا حد زيادي به الگوهايي كه در زندگي داشته نيز بستگي دارد. اگر ما در محيطي زندگي كنيم كه همه پرخاشگر هستند يا باورهايي وجود داشته باشد كه به شما اجازه ابراز خشم را بدهد طبيعتاً رفتارتان متفاوت از زماني خواهد بود كه در يك محيط آرام يا جايي كه صبر را تشويق مي‌كند زندگي كنيد.

 تجربيات گذشته

اين كه هركدام از ما چه خاطراتي از لحظه‌هاي عصبانيتمان داشته باشيم تأثير بسياري روي پرخاشگري‌مان خواهد داشت. روان‌شناسان رفتارگرا معتقدند اگر فرد توانسته باشد با عصبانيت به چيزي كه مي‌خواسته دست پيدا كند با احتمال بيشتري اين رفتار را در آينده هم تكرار خواهد كرد. درعين‌حال اگر شما به خاطر عصبانيت و رفتار بدتان تنبيه شده باشيد احتمال كمتري براي تكرار اين رفتار وجود خواهد داشت.

راهكارهايي براي كنترل خشم

 دلايل را پيدا كنيد

هميشه پيداكردن دليل يك مشكل به اين معني است كه شما نصف راه را براي حل‌كردن آن رفته‌ايد. وقتي ما بدانيم چه چيزي در حال به‌هم‌ريختن شرايط است طبيعتاً كنترل بيشتري روي محيط خواهيم داشت. پس در اولين قدم سعي كنيد دلايل عصبانيتتان را پيدا كنيد. براي اين كار زمان‌هايي كه احساس خشم مي‌كنيد با دقت شرايط را بررسي كنيد.

چه عوامل محيطي شما را ناراحت كرده‌اند؟ در ذهنتان به چه چيزي فكر كرديد؟ وقتي در دفعات مختلفي كه عصباني مي‌شويد به‌خوبي شرايط را بررسي كنيد مشابهت آنها را پيدا خواهيد كرد. اين موضوع كمكتان مي‌كند تا با دلايل اصلي عصبانيتتان آشنا شويد.

 نشانه‌ها را شناسايي كنيد

خوب به شرايط جسمي و روحي خودتان دقت كنيد. در مواقعي كه عصباني مي‌شويد چه نشانه‌هايي را تجربه مي‌كنيد؟ براي مثال ممكن است بگوييد دچار تپش قلب مي‌شويد؛ يا شايد بگوييد بدنتان داغ مي‌شود. يا ممكن است بگوييد هر بار احساس مي‌كنم يك نفر مي‌خواهد به من زور بگويد عصباني مي‌شوم. با دقت در رفتارتان اين نشانه‌ها را پيدا كنيد.

در مرحله بعدي گوش‌به‌زنگ شروع اين علائم باشيد. وقتي مي‌بينيد نشانه‌هاي عصبانيت در شما شروع شده سعي كنيد با استفاده از هر راهكاري كه براي خودتان مفيد است از پيشرفت اين وضعيت جلوگيري كنيد. براي مثال شايد براي شما بهتر باشد محيط را ترك كنيد؛ به يك پياده‌روي برويد يا با يك دوست صحبت كنيد.

  جرئتمندانه رفتار كنيد

ما معمولاً يا عصبانيتمان را بيش از حد نشان مي‌دهيم و يا به‌طوركلي سركوب مي‌كنيم. كمتر كسي پيدا مي‌شود كه بتواند در حد ميانه اين طيف رفتار كند. اما اگر مي‌خواهيد خشمتان را كنترل كنيد بايد قرارگرفتن در اين نقطه را ياد بگيريد.

يكي از بهترين راهكارها براي رسيدن به اين هدف اين است كه جرات‌مندانه رفتار كنيد. اين به معناي آن است كه وقتي احساس عصبانيت مي‌كنيد بدون بي‌احترامي‌كردن به ديگران احساس خود را به آنها بگوييد و دلايل‌تان را برايشان توضيح بدهيد. اين روش به شما كمك مي‌كند به جاي عصبانيت و بدتر كردن شرايط يا بيشتر كردن مشكلات، به‌خوبي حل مسئله كنيد.

 تمرينات آرام‌سازي

تمرين‌هاي آرام‌سازي مثل ريلكسيشن يا يوگا روش‌هايي هستند كه به شما كمك مي‌كنند اضطراب و تنش را از خودتان دور كنيد. تحقيقات نشان داده است كه اين تمرينات تا حد زيادي به آرام‌شدن روحيه و همين‌طور دورشدن تأثيرات منفي استرس از سلامت جسم ما كمك مي‌كنند. اگر شما هم به دنبال روشي براي آرام‌تر كردن خودتان هستيد بهتر است تمرينات آرام‌سازي را در برنامه روزانه خود قرار دهيد.

خشم و اهميت مشاوره

كنترل خشم يكي از مهارت‌هاي مهم زندگي است كه متأسفانه خيلي از ما نداريم. گاهي اوقات ممكن است با استفاده از راهكارهاي بالا بتوانيم خشم خودمان را كنترل كنيم. اما در بسياري از مواقع نيز فرد به‌تنهايي از پس اين شرايط برنخواهد آمد. در چنين موقعيتي بهتر است از يك روان‌شناس كمك بگيريد. متخصص به‌خوبي شرايط شما را بررسي كرده و نقاط ضعفتان را پيدا خواهد كرد. سپس با استفاده از تمرين‌هاي عملي در طول جلسه به شما آموزش مي‌دهد كه چطور احساساتتان را تحت كنترل در بياوريد.

يكي ديگر از اقدامات روان‌شناسان اين است كه روي باورهاي شما كار مي‌كنند. آنها افكاري كه باعث عصبانيتتان مي‌شود را شناسايي كرده و به شما كمك مي‌كنند تا آنها را كنار گذاشته و ديدگاه‌هاي سالم‌تري را جايگزين آنها كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه كنترل خشم مي توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره فردي با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي آواژه از طريق شماره 02191002360 تماس بگيريد.

سؤالات متداول